วันเสาร์ที่ 9 มิถุนายน พ.ศ. 2555

นักเรียนโข่ง... ตอนที่1

ผู้รู้หลายท่านกล่าวไว้ "ไม่มีใครแก่เกินเรียน"

การเรียนรู้ในช่วงชีวิตหนึ่งๆ ไม่มีทางจบสิ้น แม้เราจะเรียนรู้เพียงศาสตร์หรือศิลป์แขนงเดียวก็ไม่มีทางเรียนรู้ได้หมด
ทุกอย่างไม่ตายตัว ทุกอย่างไม่มีสูตรสำเร็จ  ตัวเราเข้าใจอย่างนั้น

ชาวเล(ชาวประมง)เรียนรู้กับคลื่นลมทะเลและท้องฟ้ามานับพันๆปี ชาวนาเรียนรู้กับแสงแดดกล้า กลิ่นไอดินไอฝนมาหลายชั่วอายุคน...ก็ยังต้องเรียนรู้ต่อไป เพราะทุกสิ่งทุกอย่างเปลี่ยนไปเรื่อยๆ เดี๋ยวนี้ฝนตกไม่เป็นฤดูกาล อากาศแปรปรวน องค์ความรู้ต่างๆจึงไม่ตายตัว อยู่ที่จะพลิกแพลงประยุกต์ใช้อย่างไร

วันนี้ฝนปรอยกลางแดดจัด แสงแดดสะท้อนกรอบแว่นตาขณะที่ผมกำลังพิมพ์เรี่องนี้

หลายอาทิตย์ก่อนได้ความกรุณาจากศูนย์หม่อนไหม สกลนคร อนุญาต(ไม่มีสระอิ)ให้ติดตามเรียนรู้การฟอก ย้อม เส้นไหมด้วยสีธรรมชาติ และพากันไปที่บ้านป่าขาว จังหวัดสกลนคร

พกพาความตั้งใจเต็มที่เพราะขอลากิจการจากทางร้านมาเป็นนักเรียนโข่งสัก 3 วันจนจบคอร์ส
อาจารย์ของเรามีทั้งเจ้าหน้าที่ของหม่อนไหมสกลนครและบรรดาแม่ๆผู้ชำนาญการย้อมผ้า ทอผ้า นับอายุรวมกันได้ศตวรรษกว่าๆ



อาจารย์หัสดี พี่ผ่อง พี่กิ๊ก น้องเจน ผู้ชำ่ชองด้านการฟอกเส้นไหม ย้อมเส้นไหมให้สวยงาม ควรค่าการประทับตรานกยูงพระราชทาน

คนไทยเราโชคดี มีบุญวาสนาที่มีพระราชินีที่ทรงพระกรุณาและทรงให้ความสำคัญกับศิลปหัตถกรรมไทยให้คงอยู่สืบไป จึงได้ทรงพระกรุณาโปรดเกล้าฯ พระราชทานสัญลักษณ์นกยูงไทย ให้เป็นเครื่องหมายรับรองคุณภาพผลิตภัณฑ์ผ้าไหมไทย 4 ชนิด


Royal Thai Silk นกยูงสีทอง
เป็นผ้าไหมที่ผลิตโดยใช้เส้นไหมและวัตถุดิบตลอดจนกระบวนการผลิตที่เป็นการอนุรักษ์ภูมิปัญญาพื้นบ้านดั้งเดิมของไทยอย่างแท้จริง ดังนี้
- ใช้เส้นไหมพันธุ์ไทยพื้นบ้านเป็นทั้งเส้นพุ่งและเส้นยืน
- เส้นไหมต้องสาวด้วยมือผ่านพวงสาวลงภาชนะ
- ทอด้วยกี่ทอมือแบบพื้นบ้านชนิดพุ่งกระสวยด้วยมือ
- ย้อมด้วยสีธรรมชาติ หรือสีเคมีที่ไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม
- ต้องผลิตในประเทศไทยเท่านั้น
Classic Thai Silk นกยูงสีเงิน
เป็นผ้าไหมที่ผลิตขึ้นโดยยังคงอนุรักษ์ภูมิปัญญาพื้นบ้านผสมผสานกับการประยุกต์ใช้เครื่องมือและกระบวนการผลิตในบางขั้นตอน ดังนี้
- ใช้เส้นไหมพันธุ์ไทยพื้นบ้านหรือพันธุ์ไทยปรับปรุงเป็นเส้นพุ่งและ/หรือเส้นยืน
- เส้นไหมต้องสาวด้วยมือ หรือสาวด้วยอุปกรณ์ที่ใช้มอเตอร์ขับเคลื่อนไม่เกิน 5 แรงม้า
- ทอด้วยกี่ทอมือชนิดพุ่งกระสวยด้วยมือหรือกี่กระตุกก็ได้
- ต้องผลิตในประเทศไทยเท่านั้น
Thai Silk นกยูงสีน้ำเงิน
เป็นผ้าไหมชนิดที่ผลิตด้วยภูมิปัญญาของไทยแบบประยุกต์ ใช้เทคโนโลยีการผลิตเข้ากับสมัยนิยมและเชิงธุรกิจ ดังนี้
- ใช้เส้นไหมแท้เป็นเส้นพุ่งและเส้นยืน
- ย้อมด้วยสีธรรมชาติ หรือสีเคมีที่ไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม
- ทอด้วยกี่แบบใดก็ได้
- ต้องผลิตในประเทศไทยเท่านั้น
Thai Silk Blend นกยูงสีเขียว
เป็นผ้าไหมที่ผลิตด้วยกระบวนการผลิตและเทคโนโลยีสมัยใหม่ที่ผสมผสานกับภูมิปัญญาไทยในด้านลวดลายและสีสันระหว่างเส้นใยไหมแท้กับเส้นใยอื่นที่มาจากธรรมชาติ หรือเส้นใยสังเคราะห์รูปแบบต่างๆ ตามวัตถุประสงค์การใช้งาน หรือตามความต้องการของผู้บริโภค ดังนี้
- ใช้เส้นไหมแท้เป็นส่วนประกอบหลัก มีเส้นใยอื่นเป็นส่วนประกอบรอง
- ต้องระบุส่วนประกอบของเส้นใยอื่นให้ชัดเจน
- ทอด้วยกี่แบบใดก็ได้
- ย้อมด้วยสีธรรมชาติ หรือสีเคมีที่ไม่ทำลายสิ่งแวดล้อม
- ต้องผลิตในประเทศไทยเท่านั้น

ขอบคุณข้อมูลนี้จากกรมหม่อนไหมครับ

ย้อนกลับมายังบ้านป่าขาว ณ ใต้ถุนบ้านแม่นง เหล่าช่างทอผ้าไหมรวมตัวกันโดยได้นัดหมายไว้ล่วงหน้า 20 กว่าคน บ้างกระเตงหลาน บางสะพายกระติบข้าวเหนียวอันเล็กๆ บ้างสะพายถุงผ้าโลกร้อน ภายในบรรจุของขบเค้ียวประจำกาย นั่นคือหมาก พลูและปูนแดง ริมฝีปากแดงโดยไม่ต้องพึ่งน้ำยาอุทัยทิพย์หรือลิปสติกของมีสทีน ทุกคนเตรียมพร้อมทั้งกายและใจมาเป็นนักเรียน อารมย์แจ่มใส ไม่มีง่วงหงาวหาวนอนให้เห็นแม้เพียงหวอดเดียว

วันนี้เป็นวันแรกในสามวันของภาคทฤษฎีควบปฏิบัติ อาจารย์จากหม่อนไหมสกลนครได้สอนฟอกเส้นไหมด้วยวิธีธรรมชาติและวิธีทางเคมี รวมถึงการก่อหม้อคราม ที่ก่อหม้อตอนเช้าและตอนเย็นย้อมได้ ทุกคนตื่นเต้น เพราะหมู่บ้านนี้ไม่ได้ย้อมครามกัน





พรุ่งนี้จะมาเล่าการฟอกเส้นไหมและก่อหม้อครามกันครับ





ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น